Các cuộc tấn công không ngừng của Nga có thể leo thang chiến tranh – nhưng Kherson cho thấy Ukraine đang chiến thắng

Orysia Lutsevych

Chiến thắng ở phía nam sẽ tiếp thêm sức mạnh cho người Ukraine, giống như vụ nổ ở Ba Lan làm nổi bật những rủi ro liên quan đến cuộc xung đột này

​Cuộc chiến này càng kéo dài thì khả năng nó tràn sang lãnh thổ của NATO càng cao. Vụ nổ tên lửa đêm qua được cho là đã giết chết hai người ở ngôi làng Przewodów của Ba Lan, cách biên giới với Ukraine 20km, là minh chứng cho một xu hướng tính toán sai lầm nguy hiểm có thể dẫn đến leo thang căng thẳng. Chừng nào Nga còn tiếp tục chiến thuật tấn công tên lửa vào cơ sở hạ tầng dân sự một cách tuyệt vọng, thì nguy cơ này là rất cao.

Nhưng trong khi sự chú ý tập trung vào các cuộc tấn công tầm xa bừa bãi của Nga, và các phản ứng mới nổi của G20 và NATO, vị thế của Moscow trên thực địa yếu hơn so với những tháng trước. Việc mất Kherson tuần trước là một đòn giáng mạnh – đến mức ngay cả các chỉ huy cấp cao của Nga cũng lần đầu tiên thừa nhận những thất bại.

Kherson là một tài sản chiến lược quan trọng cho cuộc xâm lược của Nga: đây là thủ phủ của khu vực, một trung tâm quan trọng của Biển Đen và là nơi có ngành công nghiệp đóng tàu lớn. Khu vực này cũng là nơi có kênh Bắc Crimean, một nguồn cung cấp nước ngọt chính cho Crimea. Những bước tiến của Nga ở miền nam Ukraine hồi đầu năm nay nhằm tạo hành lang trên bộ tới Crimea, khẳng định quyền kiểm soát tuyến đường thương mại quan trọng này và thiết lập bệ phóng cho việc chiếm đóng Odesa. Bây giờ, đó là tất cả trong tình trạng nguy hiểm.

Một khi Ukraine thiết lập được các vị trí của mình trong khu vực, họ sẽ có thể nhắm mục tiêu vào phía bắc Crimea và gây thêm áp lực lên các tuyến tiếp tế của Nga ở phía nam. Quân đội Ukraine đã tấn công các vị tríxung quanh Kinburn Spit ở tả ngạn sông Dnipro. Điều này ngược lại có thể khiến việc chiếm đóng Melitopol và Mariupol của Nga gặp rủi ro và cuối cùng khiến eo đất Perekop – dải đất hẹp nối bán đảo Crimea với phần còn lại của Ukraine – dễ bị tổn thương. Perekop là cánh cửa dẫn đến Crimea. Điều này có ý nghĩa quan trọng đối với kết quả của cuộc chiến này, vì nó sẽ làm suy yếu thêm năng lực của Nga trong việc duy trì quyền kiểm soát đối với bán đảo; Tướng Sergei Surovikin, chỉ huy của Vladimir Putin ở Ukraine từ đầu tháng 10, có thể cần thêm quân để tăng cường phòng thủ Crimea, buộc người Nga phải thu hẹp khu vực trong chiến dịch quân sự của họ.

Chiến dịch chiếm lại thành phố là kết quả của một cuộc phản công được lên kế hoạch cẩn thận – loại chiến dịch mà nhiều nhà phân tích cho là không thể tưởng tượng được chỉ vài tháng trước. Nó bắt đầu vào tháng 9 khi Ukraine nhắm mục tiêu vào các cây cầu và tuyến phà, cắt đứt các tuyến tiếp tế của Nga qua sông Dnipro. Kế hoạch gài bẫy quân Nga ở hữu ngạn đã phát huy tác dụng. Điện Kremlin buộc phải lựa chọn giữa việc rút lui để tiết kiệm nhân lực và một phần thiết bị quân sự, hoặc để cả hai bị đánh chiếm hoặc tiêu diệt do thiếu nguồn cung cấp thiết yếu và hỏa lực ngày càng tăng của Kiev. Nó đã chọn cho người đầu tiên.

Quy mô tổn thất có thể được nhìn thấy trong thông tin liên lạc chính thức của Nga: đây là thất bại đầu tiên được giới lãnh đạo quân sự cấp cao chính thức thừa nhận. Là trung tâm khu vực lớn duy nhất bị Nga chiếm giữ mà không bị tàn phá nặng nề, Kherson là một công cụ tuyên truyền quan trọng đối với khán giả trong nước của Putin. Ngay từ ngày đầu tiên, Điện Kremlin đã giới thiệu “chiến dịch đặc biệt” của mình như một chiến dịch nhằm giải phóng những “đồng bào” nói tiếng Nga khỏi sự áp bức của Kiev. Việc sáp nhập bốn khu vực của Ukraine – bao gồm cả Kherson – sau cuộc trưng cầu dân ý giả vào tháng 9 nhằm mục đích đưa những vùng lãnh thổ này vĩnh viễn thuộc về Nga.

Putin khẳng định người dân ở những khu vực này sẽ mãi mãi thuộc về nước Nga, và những biển quảng cáo có dòng chữ “Với nước Nga mãi mãi” xuất hiện trên nhiều đường phố ở Kherson. Mất Kherson cho thấy rằng mãi mãi chỉ là một khái niệm ngắn hạn và Putin không phải là không thể sai lầm.

Bản thân tổng thống Nga đã giữ im lặng về việc rút lui, cố gắng tránh xa thất bại. Tuy nhiên, các nhà tuyên truyền của ông giải thích diễn biến “thảm họa” của các sự kiện liên quan đến liên minh “bất ngờ” của hơn 50 quốc gia ủng hộ Ukraine chống lại Nga. Để xoa dịu sự hoảng loạn, thủ lĩnh của Putin và phó chủ tịch hội đồng an ninh Nga, Dmitry Medvedev, đã tuyên bố rằng vùng đất này sẽ được trả lại cho Nga kiểm soát. Người phát ngôn Điện Kremlin Dmitry Peskov khẳng định đây vẫn là một phần của Nga bất chấp việc rút lui. Khoảng cách giữa lời nói và thực tế này chắc chắn sẽ dần dần thấm sâu vào công chúng rộng lớn hơn ở Nga. Kết hợp với những thiệt hại đáng kinh ngạc về người và vật chất của Nga cho đến nay, điều này sẽ chỉ làm tăng áp lực lên Putin.

Hội nghị thượng đỉnh G20 ở Bali càng cô lập Nga, ảnh hưởng đến uy tín quốc tế của nước này. Những nỗ lực của Nga nhằm củng cố liên minh của riêng mình để đối lập với G7 và thúc đẩy tình cảm chống Mỹ đang thất bại. Phương nam toàn cầu khó có thể gắn bó lâu dài với bên thua cuộc. Lời kêu gọi của Tổng thống Zelenskiy gửi tới các nhà lãnh đạo thế giới đã đưa ra một lộ trình rõ ràng để chấm dứt chiến tranh : rút toàn bộ lực lượng Nga và trả lại các lãnh thổ của Ukraine.

Đối với Ukraine, việc giải phóng Kherson cũng là một động lực để tiếp tục kháng cự và là bằng chứng về sức mạnh của các lực lượng vũ trang nước này. Đó là bằng chứng nữa cho thấy các lực lượng của Nga, cái gọi là “đội quân thứ hai trên thế giới”, – tốt nhất – là quân đội thứ hai ở Ukraine. Kể từ khi bắt đầu chiến tranh, đại đa số người Ukraine tin tưởng vào khả năng đẩy lùi sự xâm lược của Nga. Những chiến thắng như Kherson củng cố niềm tin đó.

Bất chấp tâm trạng ăn mừng, giới lãnh đạo Ukraine tỏ ra thận trọng. Nga vẫn là một đối thủ nguy hiểm. Surovikin đã cố gắng bảo toàn phần lớn trong số khoảng 30.000 quân Nga đang ở Kherson. Rất khó để dự đoán các bước tiếp theo, nhưng lực lượng Kherson có thể sẽ được triển khai lại để củng cố sự hiện diện của Nga ở chiến trường quân sự phía đông. Người Nga đang rất cần một chiến thắng và Donbas giờ đây có thể trở thành tâm điểm chính của họ. Việc kiểm soát các trung tâm đường sắt chính xung quanh Pavlivka và Vyhledar sẽ cho phép cung cấp nhiều và nhanh chóng các loại đạn dược cho chiến trường. Tùy thuộc vào thời tiết, cuộc chiến có thể tiếp tục với tốc độ hiện tại hoặc, nếu trời quá ẩm ướt, sẽ biến thành một cuộc đấu pháo hạng nặng trên phần lớn chiến tuyến hiện có.

Để Ukraine duy trì và củng cố sáng kiến ​​chiến lược hiện tại, quyết tâm và sự hỗ trợ của phương Tây vẫn là chìa khóa. Kherson là bằng chứng nữa cho thấy viện trợ quân sự cho Ukraine là hiệu quả. Ukraine đã giải phóng khoảng 50% lãnh thổ do Nga chiếm giữ kể từ khi bắt đầu cuộc chiến. Việc thúc đẩy sớm các cuộc đàm phán sẽ cho phép Putin củng cố các vị trí của mình và thực hiện các cuộc tấn công mới.

Kherson chứng minh Ukraine có thể thắng cuộc chiến này. Đoạn video quay cảnh người dân địa phương chào đón những người lính Ukraine ở các ngôi làng xung quanh và tại quảng trường trung tâm của Kherson đã nói lên rất nhiều điều. Các bà già phát táo và đạn bỏ lại cho binh lính Ukraine; cư dân đào những lá cờ Ukraine giấu trong lọ thủy tinh trong vườn của họ. Những lá cờ tung bay trên Kherson phải là lời nhắc nhở liên tục rằng kết quả này có thể đạt được khi chúng ta đối mặt với những thách thức mới trong những tháng tới.

Orysia Lutsevych là người đứng đầu Diễn đàn Ukraine tại Chatham House

Bản dịch Google