Bé đâu biết chính trị là gì ?
CNN reporter
Marshall Cohen
Cuộc xâm lược của Nga vào Ukraine không xảy ra một cách ngẫu nhiên. Tổng thống Nga Vladimir Putin đã gia tăng căng thẳng với phương Tây trong suốt thập kỷ qua. Putin đã sáp nhập Crimea, can thiệp vào cuộc bầu cử Mỹ, đầu độc một cựu điệp viên trên đất Anh, và nhiều hơn nữa.
Trong gần như mọi bước đi này, cựu tổng thống Donald Trump đều tán thành các luận điểm của Điện Kremlin, bào chữa cho sự hung hăng của Nga, và thậm chí đôi khi tán đồng nó một cách thẳng thừng.
Hành động của Trump đã làm suy yếu Ukraine, chia rẽ NATO, khuyến khích Putin và đưa nước Mỹ đến vị trí ngày nay. Ngay cả khi Trump không còn tại vị, tác động của Trump vẫn tồn tại dưới hình thức bình luận thân thiện với Putin trên các phương tiện truyền thông bảo thủ và từ một số nhà lập pháp của Đảng Cộng Hoà.
Một trong những lý do chính khiến Putin cảm thấy thoải mái khi tiến hành cuộc xâm lược Ukraine là mức độ mà phương Tây đã bị suy yếu và mất ổn định, nền dân chủ bị phá hoại và sự chia rẽ chính trị đã gieo rắc, trong 5 năm kể từ khi Putin tấn công cuộc bầu cử của nước Mỹ năm 2016.
Dưới đây là bốn điều cần nhớ về Trump, Ukraine và Putin.
1. Trump đứng về phía Nga khi xung đột bắt đầu
Một cuộc cách mạng của người dân năm 2014 đã lật đổ chế độ thân Nga ở Kyiv, do tổng thống Viktor Yanukovych lãnh đạo, và thay thế nó bằng một chính phủ nghiêng về phương Tây. Quân đội Nga sau đó đã xâm chiếm lãnh thổ Crimea của Ukraine, khơi mào cho một cuộc xung đột vũ trang càng leo thang năm nay.
Trump đã ca ngợi Putin về cách Putin xử lý việc tiếp quản Crimea và dự đoán rằng “phần còn lại của Ukraine sẽ sụp đổ…khá nhanh chóng.” Lập lại tuyên truyền của Điện Kremlin, Trump nói trong một cuộc phỏng vấn trên truyền hình rằng người dân Crimea “muốn ở với Nga.”
Một trong những trợ lý chiến dịch tranh cử năm 2016 của Trump đã láo khoét rằng “Nga không chiếm Crimea.” Trump nói Crimea là của Nga, bởi vì mọi người ở đây nói tiếng Nga. Đây là một quan điểm hoàn toàn ủng hộ Điện Kremlin. Theo logic này, toàn bộ lãnh thổ Hoa Kỳ phải thuộc về Vương Quốc Anh.
Khi lực lượng ly khai do Nga hậu thuẫn ở miền đông Ukraine bắn rơi một máy bay thương mại vào năm 2014, khiến 298 người thiệt mạng, Trump đã gieo rắc nghi ngờ về trách nhiệm của Nga. Ông chấp nhận những lời phủ nhận của Putin, ngay cả sau khi các quan chức Mỹ và Châu Âu công khai kết luận Nga đã đồng lõa.
Chủ tịch chiến dịch tranh cử của Trump, Paul Manafort – người đã dành một thập kỷ cố vấn cho Yanukovych ở Ukraine – năm 2016 đã hợp tác với một điệp viên Nga trong một kế hoạch bí mật để Trump giúp Nga kiểm soát miền đông Ukraine, theo báo cáo của cố vấn đặc biệt Robert Mueller. Kế hoạch này dự định Yanukovych sẽ trở lại lãnh đạo một chính quyền bù nhìn của Nga ở miền đông Ukraine.
Trump đã trao cho Putin một cổ động viên bất ngờ tại thủ đô Mỹ và tạo ra căng thẳng trong NATO.
2. Lịch sử khó hiểu của Trump trong trang bị vũ khí cho Ukraine
Tổng thống Joe Biden đã gia tăng vượt bực viện trợ vũ khí cho Ukraine, bao gồm tên lửa chống tăng, hệ thống phòng không, máy bay không người lái, súng dài và các loại vũ khí khác.
Trump có một quá khứ thiếu rõ ràng về vấn đề này. Khi còn là một ứng viên, vị trí của Trump không rõ ràng. Các trợ lý của Trump đã can thiệp trong đại hội toàn quốc năm 2016 của Đảng Cộng Hoà để ngăn chặn một điều khoản trong chương trình của đảng kêu gọi Mỹ gửi vũ khí sát thương tới Ukraine.
Và vào năm 2019, Trump đã giữ lại gần 400 triệu đô la viện trợ quân sự cho Ukraine trong nỗ lực gây áp lực buộc tổng thống Zelenskyy công bố một cuộc điều tra tham nhũng giả mạo nhắm vào Biden và các giao dịch kinh doanh của gia đình ông. Các vũ khí trong gói viện trợ bị đình trệ bao gồm tên lửa Javelin, hiện nay là một phần quan trọng trong hệ thống phòng thủ vững chắc đáng kinh ngạc của Ukraine trước xe tăng Nga.
Điều này dẫn đến Quốc Hội Mỹ truy tố Trump lần đầu, nhưng Trump đã may mắn được Thượng Viện lúc đó do Đảng Cộng Hoà kiểm soát cho trắng án. Một số đảng viên Cộng Hoà phản đối vụ truy tố này hiện đang thúc giục Biden gửi thêm vũ khí.
3. Trump dẫn đầu một chiến dịch bôi nhọ Ukraine
Trong suốt nhiệm kỳ tổng thống của mình, Trump đã thúc đẩy hàng loạt các tuyên bố gian dối về Ukraine – cả công khai và riêng tư. Trump hiếm khi bỏ lỡ cơ hội để chỉ trích đất nước này. Một nhà ngoại giao được kính trọng rộng rãi đã làm chứng trước Quốc Hội rằng với Trump, “Ukraine là một quốc gia tham nhũng, đầy rẫy những kẻ xấu xa.”
Gian dối lớn nhất của Trump là về cuộc bầu cử năm 2016. Trump bác bỏ thực tế rằng Nga đã can thiệp để giúp Trump thắng. Thay vào đó, Trump tuyên bố sai sự thật rằng Ukraine đã can thiệp và Trump là nạn nhân. Những lời gian dối này được Trump lặp đi lặp lại hàng chục lần, là một lợi ích kép cho Điện Kremlin: chúng hạ thấp cuộc tấn công trắng trợn của Nga vào nền dân chủ Hoa Kỳ, đồng thời bôi nhọ Ukraine.
Những quan điểm này nhanh chóng trở thành đường lối của nhiều phần tử trong đảng Cộng Hoà mặc dù các chuyên gia hàng đầu về Nga đã công khai cảnh báo rằng tất cả chỉ là tuyên truyền của Nga.
Đây là một cách ly với chính sách của Mỹ từ nhiều thập kỉ thân thiện với Ukraine, đặc biệt là khi đối phó với các nhà lãnh đạo như Zelenskyy, người đã cố gắng định hướng lại đất nước về phía phương Tây. Cựu Tổng thống George W. Bush đã ca ngợi người dân Ukraine vào năm 2004 đã phản đối một cuộc bầu cử gian lận và Obama đã kỷ niệm cuộc cách mạng năm 2014 lật đổ một chính phủ thân Nga tại Kyiv.
Khi Trump làm đục nước bằng cách ca ngợi Putin, hoặc làm suy yếu Zelenskyy và lan truyền những gian dối về Ukraine, điều này có ý nghĩa thực sự với cách cuộc khủng hoảng này diễn ra. Nó định hình dư luận theo cách trói tay Biden khi ông ấy thực sự là một tổng thống thời chiến.
4. Trump nhiều lần làm suy yếu Zelenskyy
Cách đây chưa đầy ba năm, Zelenskyy là một chính trị gia non trẻ mà Trump và những người thân cận của Trumo đã lợi dụng như một phần của một nỗ lực thô bỉ nhằm bôi nhọ ứng viên Biden. Mối quan hệ Mỹ-Ukraine đã bị kéo xuống và thay thế bởi các nhu cầu cá nhân và chính trị của Trump.
Ưu tiên hàng đầu của Zelensky là nhận được nhiều vũ khí Mỹ hơn và gặp Trump tại Nhà Trắng. Các nhà ngoại giao kỳ cựu của Mỹ ở Kyiv đã chia sẻ mục tiêu này. Nhưng họ đã bị bôi nhọ và gạt sang một bên – thay thế bởi các đệ tử trung thành với Trump. Những người này đã nói rõ yêu cầu của Trump: Zelensky chỉ có thể nhận được những gì Ukraine cần nếu ông tuyên bố Ukraine đang điều tra Biden về tội tham nhũng.
Sự chèn ép này của Trump đã buộc Zelenskyy, trong những tháng đầu tiên nắm quyền, phải đương đầu với mối quan hệ thù địch đáng ngạc nhiên với Mỹ, lẽ ra phải là một đồng minh hàng đầu của Ukraine trong cuộc chiến chống Nga.
Zelensky đã bận rộn với rất nhiều vấn đề khi ông lên nắm quyền. Ukraine đang có chiến tranh với Nga. Ông là một nhà chính trị mới mẻ. Thêm vào đó là người có quyền lực nhất thế giới đã chèn ép ông và ông phải dành thời gian và sức lực để giải quyết vấn đề đó. Không rõ là gì tác động đầy đủ là vậy, nhưng nó chắc chắn đã thử nghiệm Zelenskyy.
Marshall Cohen
Quốc Trần ‘s phê tê bốc ghi lại
ĐỒNG HƯƠNG KONTUM 