nón cối du lịch

nghịch lý của di tích woodlawn/pope-leighey house

♦ 7.09.2020

Bức hình trên được chụp vào ngày 19 tháng 8, 2020, trong thời gian Đinh Từ Bích Thúy là “nhà văn tại chỗ” (writer-in-residence) ở Woodlawn/Pope-Leighey House—một trang viên khoảng 126 mẫu trong thành phố Alexandria, tiểu bang Virginia–trước đây là một phần di sản của Eleanor Custis Lewis, cháu gái nuôi của George Washington–vị Tổng Thống đầu tiên của nước Mỹ. Giòng họ Lewis ở đầu thế kỷ 19 dùng nô lệ da đen cho việc sản xuất kỹ nghệ bông gòn, len, gỗ, nhưng sau nhiều thập niên bị sa sút vì mùa màng không được tốt và dê cừu sinh sản nhiều làm hại môi trường nên đã sang lại trang viên cho nhóm người theo đạo Quaker chống chế độ nô lệ. Nhóm người Quaker cấp tiến này sau đó chia trang viên Woodlawn thành những lô nhỏ hơn cho những gia đình nô lệ giải phóng để họ tự khai thác. Woodlawn đổi chủ nhiều lần và đến năm 1952 thì chính thức trở thành di sản của Hội Bảo Tồn Các Di Tích Quốc Gia (National Trust for Historic Preservation).

Vào năm 1965, ngôi nhà 1200 thước vuông, do kiến trúc sư Frank Lloyd Wright thiết kế, một thời có chủ là ông bà Pope và sau này là ông bà Leighey (nên được gọi là Pope-Leighey House), qua sự ủy thác của bà quả phụ Leighey, được Hội Bảo Tồn Các Di Tích Quốc Gia tháo gỡ và chuyển về xây lại trên trang viên Woodlawn sau khi mảnh đất cũ ở đường Locust, Falls Church, nơi ngôi nhà được xây lần đầu vào năm 1940, bị chính quyền địa phương của miền Bắc tiểu bang Virginia san bằng để xây xa lộ 66 nối ngoại ô Virginia với Hoa Thịnh Đốn.

Hiện nay Woodlawn có hai di tích—hai “nghịch lý” trên trang viên: Woodlawn Manor (hình trái) là một villa ngói đỏ kiểu Colonial (kiến trúc thịnh hành của miền Đông Hoa kỳ thời Mỹ bị Anh quốc đô hộ) do William Thornton–cũng là kiến trúc sư Quốc hội Capitol của Mỹ—thiết kế vào năm 1805, và ngôi nhà gỗ Pope-Leighey giản dị nhưng đặc thù của Frank Lloyd Wright (hình giữa và phải), một nghệ sĩ có nguồn gốc di dân từ Wales và khuynh hướng nghệ thuật đề cao vẻ đẹp thiên nhiên, tự do cá nhân, chống quan điểm cổ truyền.

Đinh Từ Bích Thuý là một trong bốn người viết ở vùng thủ đô Hoa Thịnh Đốn được tuyển chọn cho chương trình writers-in-residence hè 2020, dưới sự bảo trợ của Hội Bảo Tồn Các Di Tích Quốc Gia và The Inner Loop (Vòng Nội), một hội văn chương ở Hoa Thịnh Đốn. Đây là mùa hè thứ năm, từ ngày chương trình được thành lập vào năm 2016.

Các nhà văn, nhà thơ được tự do sáng tác trong bất cứ thể loại nào, và được chọn có bàn viết ở ngôi nhà ngói cổ Woodlawn hoặc tại căn nhà gỗ Pope-Leighey. Đinh Từ Bích Thuý ngồi viết ở cả hai nơi, và hoàn tất bài tiểu luận “Hành Trình Trong Nghịch Lý” (“A Tour of Opposites”) trong thời gian ở đây (tuần lễ 17 tháng 8 đến 23 tháng 8 năm 2020).

Bức hình đầu tiên chụp bàn viết lưu động (có thể xếp lại và gỡ đi) trong căn nhà Pope-Leighey của Frank Lloyd Wright, với bình nước uống, lon sô đa, điện thoại lưu động, sách về kiến trúc Frank Lloyd Wright, và túi ăn trưa của Đinh Từ Bích Thuý, người chụp ảnh. Các nhà văn trong thời gian sáng tác được nhắc nhở là nên tránh đụng chạm vào những di tích lịch sử, và phải gượng nhẹ khi đi đứng trong không gian sáng tác. Họ cũng không được ở qua đêm tại Woodlawn Manor hoặc Pope-Leighey House, mà phải về nhà riêng lúc xế chiều và trở lại trang viên vào mỗi buổi sáng, trong thời gian bảy ngày của chương trình sáng tác tại chỗ.

Sự nhắc nhở không nên để lại dấu vết ở giữa khung cảnh lịch sử cũng là một nghịch lý, gợi đến lời răn của Trọng Ni (Khổng Tử), “Tuyệt tích dị, vô hành địa nan.” (Không đi trên đất là điều dễ, đi mà không để lại vết chân là điều khó.” (Chương IV, “Thế Gian,” trong Trang Tử, bản dịch và phụ chú của Nguyễn Hiến Lê).

(*Tất cả hình ảnh do Đinh Từ Bích Thúy chụp với máy ảnh Panasonic DMC-LX7)